Fıtıklar, köpeklerde ve kedilerde yaygın olarak görülen ve genellikle cerrahi müdahale gerektiren bir rahatsızlıktır. Fıtık, organ veya dokuların bulundukları yerden dış bir bölgeye kaymasıyla ortaya çıkar. Genellikle doğuştan meydana gelir ancak travmalar veya kas zayıflıkları sonucu da gelişebilir.


Fıtık Nedir?

Fıtıklar, bir organın veya dokunun normal konumundan dış bir alana kaymasıyla oluşur. Bu durum, kas duvarlarındaki zayıflık veya yırtıklardan kaynaklanabilir. Fıtıklar konumlarına göre farklı türlere ayrılır:

  • Göbek Fıtığı (Umbilikal Herni): Genellikle yavru hayvanlarda doğuştan gelir ve karın bölgesinde bir şişlik olarak fark edilir.
  • Kasık Fıtığı (İnguinal Herni): Kasık bölgesinde görülür ve genellikle dişi hayvanlarda rastlanır.
  • Diyafram Fıtığı: Akciğer ve karın arasındaki diyafram kasındaki açıklıktan kaynaklanır ve solunum problemlerine neden olur.
  • Perineal Fıtık: Anüs bölgesinde meydana gelir, özellikle yaşlı erkek köpeklerde yaygındır.
  • Skrotal Fıtık: Erkek hayvanlarda testis bölgesinde ortaya çıkar.


Köpeklerde ve Kedilerde Fıtık Belirtileri

Fıtığın belirtileri fıtığın yerine ve büyüklüğüne göre değişebilir. Ancak en yaygın belirtiler şunlardır:

  • Deri altında yumru veya şişlik
  • Hassasiyet ve ağrı
  • Sindirim sorunları (kabızlık, kusma)
  • Solunum güçlüğü (diyafram fıtığında)
  • Halsizlik ve hareketsizlik
  • İdrar yapma veya dışkılama zorluğu

Fıtık zamanla ilerleyebilir ve daha ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle erken tespit ve tedavi çok önemlidir.


Fıtığın Nedenleri

Fıtıklar genetik yatkınlıkla ortaya çıkabileceği gibi, bazı dış etkenler de fıtık oluşumunu tetikleyebilir:

  • Doğuştan kas ve doku zayıflığı
  • Travmalar ve yaralanmalar
  • Zorlu doğum
  • Ağır nesneleri taşıma veya fazla zorlanma
  • Obezite
  • Cerrahi kesi yerlerinin tam iyileşmemesi


Fıtık Tanısı ve Teşhisi

Fıtık tanısı veteriner muayenesi ile konulur. Fıtığın yerini ve içeriğini belirlemek için bazen ek testler kullanılabilir:

  • Fiziksel Muayene: Veteriner, şişlik veya yumruyu hissederek fıtığın konumunu belirler.
  • Ultrasonografi: Organların yer değiştirip değiştirmediğini görmek için kullanılır.
  • Radyografi (Röntgen): Özellikle diyafram fıtıklarını tespit etmek için kullanılır.


Fıtık Tedavi Yöntemleri

Fıtıkların büyük bir kısmı cerrahi müdahale gerektirir. Bazı küçük fıtıklar kendiliğinden iyileşebilecekken, büyük fıtıklar risk oluşturabilir.

  1. Gözetim ve Kontrol: Küçük ve zararsız fıtıklar veteriner kontrolü altında bırakılabilir.
  2. Cerrahi Onarım: Fıtık içeriği tekrar yerine yerleştirilir ve doku dikilerek güçlendirilir.
  3. Doku Destekleyici Yöntemler: Bazı durumlarda sentetik yamalar kullanılarak bölge güçlendirilebilir.
  4. Postoperatif Bakım: Ameliyat sonrası hayvan hareketleri kısıtlanmalıdır. Yara enfeksiyonunu önlemek için ilaç tedavisi uygulanabilir.


Hangi Hayvanlar Daha Risk Altında?

Bazı köpek ve kedi ırkları fıtıklara daha yatkındır:

  • Köpekler: Dachshund, Basset Hound, Chihuahua, Maltese
  • Kediler: Cornish Rex


Fıtıklar, erken tanı ve müdahale ile kontrol altına alınabilir. Evcil hayvanınızda fıtık belirtileri fark ederseniz, vakit kaybetmeden bir veterinere başvurmalısınız. Erken teşhis, hayvanınızın yaşam kalitesini artırabilir ve komplikasyonların önüne geçebilir.