Aşı sarkomu, kedi ve köpeklerde görülebilen nadir ancak ciddi bir kanser türüdür. Genellikle aşı veya ilaç enjekte edilen bölgede ortaya çıkan bu tümör, agresif yapısı nedeniyle hızlıca yayılabilir ve tedavi sürecini zorlaştırabilir.

Bu tümörler genellikle fark edilmesi zor olup, erken evrelerde belirti vermeyebilir. Ancak zamanla enjeksiyon yerinde şişlik, kitle veya sertlik gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Erken tanı ve tedavi, hastalığın kontrol altına alınabilmesi için büyük önem taşır.


Aşı Sarkomu Neden Oluşur?

Aşı yani enjeksiyon sarkomunun kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, büyük ölçüde iltihabi tepkiler ve genetik yatkınlık ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Aşağıdaki faktörler, enjeksiyon sarkomu gelişme riskini artırabilir:

  • Aşı ve ilaç enjeksiyonları: Bazı aşılar ve ilaçlar, enjeksiyon yapılan bölgede dokuları tahriş edebilir ve bu da zamanla tümör gelişimini tetikleyebilir.
  • Adjuvanlar: Aşıların etkinliğini artırmak için eklenen adjuvan maddeler bazı hayvanlarda aşı sarkomuna yol açabilecek inflamatuar reaksiyonlara neden olabilir.
  • Genetik yatkınlık: Bazı hayvanlar, genetik yapıları gereği tümör oluşturmaya daha yatkın olabilir. Örneğin, Siyam kedilerinin enjeksiyon sarkomu geliştirme riski diğer kedi cinslerine göre daha yüksek olabilir.
  • Yaş ve genel sağlık durumu: Bağışıklığı düşük ve yaşlı hayvanlar, tümör geliştirme açısından daha büyük risk altındadır.


Hangi Aşılar Enjeksiyon Sarkomuna Yol Açabilir?

Kedi ve köpeklerde enjeksiyon sarkomu riskine neden olabilecek başlıca aşılar şunlardır:

  • Kedilerde: Kuduz, kedi lösemisi (FeLV) ve kedi enfeksiyöz peritoniti (FIP) aşıları.
  • Köpeklerde: Kuduz, köpek hastalığı ve köpek parvovirüsü aşıları.

Araştırmalar, enjeksiyon sarkomu görülme oranının 10.000 aşılanan hayvanda 1 ila 10 vakaya kadar değişebildiğini ortaya koymuştur. Köpeklerde ise bu oran daha düşüktür ve 30.000 aşılanan hayvanda 1 vakaya kadar düşebilir.


Enjeksiyon Sarkomu Nasıl Teşhis Edilir?

Erken teşhis, hastalığın ilerlemesini kontrol altına almak için hayati önem taşır. Evcil hayvan sahipleri, aşı yapılan bölgede şu belirtilere dikkat etmelidir:

  • Enjeksiyon yerinde sertlik veya şişlik,
  • Ciltte tahriş, iltihap veya kızarıklık,
  • Kitle büyüdükçe hayvanın yürüyüşünde veya hareketlerinde zorluk,
  • Genel halsizlik ve iştahta azalma.

Veteriner hekimler, muayene ve biyopsi ile enjeksiyon sarkomunu kesin olarak teşhis edebilir.


Enjeksiyon Sarkomu Tedavi Seçenekleri

Enjeksiyon sarkomunun tedavisi genellikle şu yöntemleri kapsar:

  • Cerrahi Müdahale: Tümörün büyük bir kısmını çıkarmak için uygulanır. Ancak bazen tam olarak temizlenmesi zor olabilir.
  • Radyoterapi: Ameliyat öncesinde veya sonrasında uygulanarak tümörün büyüklüğünü azaltabilir ve yayılmasını engelleyebilir.
  • Kemoterapi: Kanserin ilerlemesini yavaşlatabilir ve metastaz riskini düşürebilir.


Enjeksiyon Sarkomunu Önleme Yolları

Evcil hayvan sahipleri, enjeksiyon sarkomu riskini azaltmak için şu adımları atabilir:

  • Gereksiz aşılardan kaçınmak ve veteriner hekime danışmak,
  • Adjuvansız aşılar tercih etmek,
  • Aşı sonrası enjeksiyon yerini düzenli olarak kontrol etmek,
  • Anormal bir şişlik fark edildiğinde hemen veteriner hekime başvurmak.

Kedi ve köpeklerde enjeksiyon sarkomu nadir ancak ciddi bir hastalıktır. Erken teşhis ve uygun tedavi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve yaşam kalitesini artırabilir.